ด้วงงวงข้าวโพด MAIZE WEEVIL

ชื่อสามัญ : Maize weevil
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sitophilus zeamais (Motschulsky)
Family : Curculionidae
Order : Coleoptera

ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีววิทยา

ลักษณะหนวด : แบบหักข้อศอก (geniculate)

ลักษณะปีก : ปีกคู่หน้าเป็นแบบแข็ง (Elytra) ปีกคู่หน้ามีร่องขนาดเล็ก ปีกคู่หลังเป็นแบบ membrane ลักษณะบางใส

ลักษณะปาก : แบบกัดกิน (chewing type)

ลักษณะขา : แบบขาเดิน (walking leg)

ลักษณะทั่วไป : ตัวเต็มวัยของด้วงงวงข้าวโพดลักษณะภายนอกและรูปร่างเกือบทุกอย่างเหมือนด้วงงวงข้าวแต่สีเข้มกว่าและมีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย ขนาด 3.0 - 3.8 mm. ตัวเต็มวัยมีสีน้ำตาลดำ ส่วนหัวจะยื่นออกมาเป็นงวง (snout หรือ rostrum) บริเวณอก (Thorax) มีหลุมขนาดเล็กกระจายอยู่ทั่ว

ด้วงงวงข้าวโพด มีการเจริญเติบโตแบบ complete metamorphosis ซึ่งจะประกอบไปด้วย

ระยะไข่ (egg) : ใช้เวลา 3-6 วัน ตัวเมียวางไข่ประมาณ 300-400 ฟอง
ตัวอ่อน (larva) : มีระยะเวลา 20-30 วัน มีลักษณะตัวสั้นป้อมสีขาว ลอกคราบ 4 ครั้ง
ดักแด้ (pupa) : มีระยะเวลา 3-7 วัน
ตัวเต็มวัย (adult) : มีอายุไขเฉลี่ย 1-8 เดือน ระยะการเจริญเติบโตจากไข่ถึงตัวเต็มวัยใช้เวลา 30-45 วัน

แหล่งอาหาร : เมล็ดธัญพืชทุกชนิด เช่น ข้าว ข้าวโพด ข้าวฟ่าง ข้าวสาลี ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์ เป็นต้น

ลักษณะการทำลาย : ตัวอ่อนจะกัดกินและเข้าดักแด้อยู่ภายในเมล็ด เมื่อฟักเป็นตัวเต็มวัยจะเจาะรูออกมาข้างนอกเมล็ดเพื่อจับคู่ผสมพันธุ์และวางไข่ต่อไป

การแพร่กระจาย : แพร่กระจายอยู่ทั่วโลกในแหล่งที่มีปลูกข้าวโพด บินได้ไกลและแข็งแรง

วิธีการป้องกันควบคุม

ควรทำความสะอาดพื้นอาคารอย่างสม่ำเสมอ เพื่อลดแหล่งอาหารที่ตกอยู่ตามพื้น และแหล่งหลบซ่อนตามซอกมุมต่าง ๆ เช่น ตามมุมของโคนเสา ตู้ควบคุมวงจรไฟฟ้า เป็นต้น
ลดความชื้นในเมล็ดพืช ก่อนนำเข้าเก็บรักษา
ควบคุมอุณหภูมิโดยการใช้ความร้อนหรือเย็นจัดเพื่อให้แมลงหยุดการเจริญเติบโตและบางชนิดตายไป
ทำการอบแก๊ส Fumigate วัตถุดิบก่อนที่จะนำเข้ามาเก็บไว้ และ Fumigate สินค้าที่รอ Reject เพื่อป้องกัน การแพร่พันธุ์ของแมลงในโรงเก็บ กระจายไปในพื้นที่ใกล้เคียงได้
ไม่เก็บวัตถุดิบไว้เป็นเวลานาน เพื่อไม่ไห้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์หรือแหล่งสะสมของแมลงในโรงเก็บ
ใช้สถานีฟีโรโมน Pheromone trap เพื่อกำจัดตัวเต็มวัยและเป็นตัว monitor การระบาดและการแพร่กระจายของแมลง

เอกสารอ้างอิง

พรทิพย์ วิสารทานนท์, พรรณเพ็ญ ชโยภาส, ใจทิพย์ อุไรชื่น, รังสิมา เก่งการพานิช, กรรณิการ์ เพ็งคุ้ม, จิราภรณ์ ทองพันธ์, ดวงสมร สุทธิสุทธิ์, ลักขณา ร่มเย็น, ภาวินี หนูชนะภัย, อัจฉรา เพชรโชติ. (2551). แมลงที่พบในผลิตผลเกษตรและการป้องกันกำจัด. กลุ่มวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว สำนักวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร กรมวิชาการเกษตร

......................................................................................................

*** สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ***

Tel : 02-374-7118-9, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995
e-mail : customercare@unicorgroup.com
website : www.unicorgroup.com