ปลวก Termite:Coptotermes gestroi

• ชื่อสามัญ : Termite
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Coptotermes gestroi
• Family : Rhinotermitidae
• Order : Isoptera

ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีววิทยา

ลักษณะหนวด : ลูกปัด (moniliform)

ลักษณะปีก : แบบบางใส (membrane)

ลักษณะปาก : กัดกิน (chewing type)

ลักษณะขา : แบบขาเดิน (walking leg)

ลักษณะทั่วไป : มีขนาดเล็ก ความยาวลำตัวประมาณ 5 mm. อกปล้องแรกลักษณะคล้ายอานม้า ส่วนหัวสีน้ำตาลรูปไข่มีขนแข็งกระจายอยู่ทั่ว ส่วนท้อง (abdomen) สีเหลืองอ่อน ลักษณะเด่นคือ มีช่องเปิดบริเวณด้านหน้าของส่วนหัว fontanelle ผลิตของเหลวสีขาวออกมามีกลไกป้องกันจนเองจากศัตรู

การแยกลักษณะรูปร่างของปลวกจะใช้ปลวกทหารเป็นตัวจำแนกว่าเป็นปลวกชนิดใด ซึ่งปลวกCoptotermes gestroi  เป็นปลวกใต้ดิน รูปร่างส่วนหัวของปลวกวรรณะทหารเป็นรูปไข่ สีเหลืองทอง มีความยาวของหัววัดถึงฐานกรามประมาณ 1.40 – 1.51 มิลลิเมตร ส่วนกว้างสุดประมาณ 1.15 – 1.24 mm.  กราม (mandibles)ยาวประมาณ  0.82 – 0.93 mm.

ปลวก มีการเจริญเติบโตแบบ complete metamorphosis ซึ่งจะประกอบไปด้วย

• ระยะไข่ (egg) : ตัวเมียวางไข่ชุดแรก 15-30 ฟอง สามารถวางไข่ได้มากถึงครั้งละ 1,000 ฟอง ระยะฟักใช้เวลา 2-4 สัปดาห์ ไข่มีสีขาวขนาดเล็กกลม
• ตัวอ่อน (larva) : มีสีขาว คล้ายตัวเต็มวัย มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างทีละน้อย โดยปีกยังไม่เจริญ
• ตัวเต็มวัย (adult) : มีอายุขัย 4 ปี แต่นางพญามีอายุขัยประมาณ 20 ปี หรือมากกว่านั้น

แหล่งอาหาร : กินเนื้อไม้ ไม้ชื้น ไม่เน่าเปื่อย กระดาษ วัสดุที่มีเซลลูโลสทุกประเภท ออกหากินโดยการทำอุโมงค์ทางเดินจากดินเพื่อป้องกันการสูญเสียความชื้นและป้องกันศัตรู เช่น มด เป็นสายพันธุ์ที่พบมากในอาคารในเขตเมืองเป็นส่วนใหญ่ บ้านเรือน 90% ของอาคารที่ถูกทำลายมาจากสายพันธุ์นี้ โดยกินเนื้อไม้เข้าไปเป็นร่องลึกตามแนวความยาวของเสี้ยนไม้ โครงสร้างที่ถูกทำลายมาก ๆ เนื้อไม้ภายในจะถูกเปลี่ยนเป็นโครงสร้างดิน ลักษณะเป็นรูพรุนคล้ายฟองน้ำ 

แหล่งอาศัย : เป็นปลวกใต้ดิน (subterranean termite) สร้างรังใต้ดิน เข้าไปในอาคารตามรอยแตก ท่อร้อยสายไฟ พบได้ทั่วไปตามพื้นที่ก่อสร้าง

การแพร่กระจาย : มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบได้ทั่วไปในพื้นที่ชื้นของภูมิภาคกึ่งเขตร้อนและเขตร้อน

พฤติกรรม : เป็นแมลงสังคม ซึ่งแบ่งเป็นระบบวรรณะ

วรรณะงาน (worker) : เป็นแรงงานภายในรัง มีหน้าที่หาอาหาร เก็บอาหาร ดูแลซ่อมแซมไข่และรังป้อนอาหารตัวอ่อน

วรรณะทหาร (soldier) : มีหน้าที่ปกป้องรังเท่านั้น มีหัวขนาดใหญ่ทีมีขากรรไกรใหญ่มากจนไม่สามารถกินอาหารเองได้ จึงต้องอาศัยปลวกงานคอยป้อนอาหารเหมือนกับพวกตัวอ่อน

วรรณะสืบพันธุ์ : ประกอบด้วยตัวผู้และตัวเมียที่เจริญพันธ์เรียกว่าราชาและราชินีปลวกราชินีปลวกมีหน้าที่ในการวางไข่สำหรับสืบพันธุ์ ราชาปลวกจะผสมพันธ์กับราชินีตลอดทั้งชีวิต ในบางสปีชีส์ส่วนท้องของราชินีปลวกขยายขนาดใหญ่มากเพื่อเพิ่มความเจริญพันธ์

เอกสารอ้างอิง

Rudolf H. Scheffrahn and Nan-Yao Su, University of Florida. 2000. Asian subterranean termite. Accessed on August 31, 2022, From https://entnemdept.ufl.edu/creatures/urban/termites/havilandi.htm

Nan-Yao Su and Rudolf H. Scheffrahn, University of Florida. 2000. Formosan subterranean termite. Accessed on August 31, 2022, From https://entnemdept.ufl.edu/creatures/urban/termites/formosan_termite.htm

Termite web. (n.d.). Termite pictures – Coptotermes gestroi. Accessed on August 31, 2022, From https://www.termiteweb.com/termite-pictures-coptotermes-gestroi/

Su NY, Hillis-Starr Z, Ban PM, Scheffrahn RH, 2003. Protecting historic properties from subterranean termites: a case study with Fort Christiansvaern, Christiansted National Historic Site, United States Virgin Islands. American Entomologist, 49(1):20-32

Albino E, Costa-Leonardo AM, 2011. Nymphs in foraging populations of Coptotermes gestroi. Animal Biology, 61(4):427-439

Kirton LG, Brown VK, 2003. The taxonomic status of pest species of Coptotermes in Southeast Asia: resolving the paradox in the pest status of the termites, Coptotermes gestroi, C. havilandi and C. travians (Isoptera: Rhinotermitidae). Sociobiology, 42(1):43-63

Graham Jackson,Pacific Pests and Pathogens. (n.d.).  Asian subterranean termite (384). Accessed on September 1, 2022, From https://apps.lucidcentral.org/ppp/text/web_full/entities/asian_subterranean_termite_384.htm

...................................................................................................... 

*** สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม *** 

Tel : 02-374-7118-9, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995
e-mail : customercare@unicorgroup.com
website : www.unicorgroup.com