ปลวก Dicuspiditermes sp.

• ชื่อสามัญ : Termite
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dicuspiditermes sp.
• Family : Termitidae
• Order : Isoptera

ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีววิทยา

ลักษณะหนวด : ลูกปัด (moniliform)

ลักษณะปีก : แบบบางใส (membrane)

ลักษณะปาก : กัดกิน (chewing type)

ลักษณะขา : แบบขาเดิน (walking leg)

ลักษณะทั่วไป : มีความยาวลำตัวประมาณ 5-6 mm. ส่วนหัวเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กราม (mandible) สองข้างไม่สมมาตรกัน มีหนวด 14 ปล้อง ขอบด้านหน้าของริมฝีปากบน (labrum) เว้าลึกเข้าไป

ปลวกในวรรณะทหารมีลักษณะหัวค่อนข้างเป็นสีเหลี่ยมผืนผ้า ทรงกระบอก สีเหลืองอมน้ำตาล ความยาวของหัววัดถึงฐานกราม 1.95-2.23 มม. ด้านหน้าของไม่มีลักษณะยื่นออกไปข้างหน้า ค่อนไปด้านบนของหัว(conical frontal projection) ริมฝีปากบนแยกออกเป็น 2 แฉก กรามขวาสั้นกว่ากรามซ้ายมากอย่างเห็นได้ชัดเจน กรามขนาดใหญ่ แบน โค้งงอด้านข้างมากเห็นได้ชัดเจน

ปลวก มีการเจริญเติบโตแบบ complete metamorphosis ซึ่งจะประกอบไปด้วย

• ระยะไข่ (egg) : ตัวเมียวางไข่ชุดแรก 15-30 ฟอง สามารถวางไข่ได้มากถึงครั้งละ 1,000 ฟอง ระยะฟักใช้เวลา 2-4 สัปดาห์ ไข่มีสีขาวขนาดเล็กกลม
• ตัวอ่อน (larva) : มีสีขาว คล้ายตัวเต็มวัย มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างทีละน้อย โดยปีกยังไม่เจริญ
• ตัวเต็มวัย (adult) : มีอายุขัย 4 ปี แต่นางพญามีอายุขัยประมาณ 20 ปี หรือมากกว่านั้น

แหล่งอาหาร : กินดินและอินทรียวัตถุ เศษใบไม้ ซากพืช

แหล่งอาศัย : เป็นสายพันธุ์ที่มีโครงสร้างรังที่แตกต่างกัน สร้างรังดินตั้งสูงเหมือน towerหรือเป็นรูปโดมบนพื้นดิน อยู่ในพื้นที่ป่า

การแพร่กระจาย : มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย เวียดนาม และกัมพูชาพบได้ในทุกภาคของประเทศไทย

พฤติกรรม : มักพ่นสารสีแดงคล้ายเลือดออกมาเพื่อป้องกันศัตรูที่เข้ามารบกวน ชาวบ้านจึงมักเรียกว่าปลวกเลือด เป็นแมลงสังคม แบ่งเป็นระบบวรรณะ*

วรรณะงาน (worker) : เป็นแรงงานภายในรัง มีหน้าที่หาอาหาร เก็บอาหาร ดูแลซ่อมแซมไข่และรังป้อนอาหารตัวอ่อน

วรรณะทหาร (soldier) : มีหน้าที่ปกป้องรังเท่านั้น มีหัวขนาดใหญ่ทีมีขากรรไกรใหญ่มากจนไม่สามารถกินอาหารเองได้ จึงต้องอาศัยปลวกงานคอยป้อนอาหารเหมือนกับพวกตัวอ่อน

วรรณะสืบพันธุ์ : ประกอบด้วยตัวผู้และตัวเมียที่เจริญพันธ์เรียกว่าราชาและราชินีปลวกราชินีปลวกมีหน้าที่ในการวางไข่สำหรับสืบพันธุ์ ราชาปลวกจะผสมพันธ์กับราชินีตลอดทั้งชีวิต ในบางสปีชีส์ส่วนท้องของราชินีปลวกขยายขนาดใหญ่มากเพื่อเพิ่มความเจริญพันธ์

เอกสารอ้างอิง

Quah. 2012. Dicuspiditermes. Accessed on September 3, 2022, From https://termitesandants.blogspot.com/2012/04/dicuspiditermes.html

สำนักวิจัยการจัดการป่าไม้และผลิตผลป่าไม้ กรมป่าไม้. (ม.ป.ป.). ความหลากหลายของปลวกในประเทศไทย. แหล่งที่มา: http://www.rspg.or.th/articles/termite/termite2-3_9.html, 3 กันยายน 2565

...................................................................................................... 

*** สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม *** 

Tel : 02-374-7118-9, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995
e-mail : customercare@unicorgroup.com
website : www.unicorgroup.com