มดละเอียด MONOMORIUM PHARAOSIS

• ชื่อสามัญ : the pharaoh ant
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Monomorium pharaosis
• Family : Formicidae
• Order : Hymenoptera

ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีววิทยา

ลักษณะหนวด : แบบหักข้อศอก (geniculate) มี 12 ปล้อง โดย 3 ปล้องสุดท้ายใหญ่เป็นรูปกระบอง

ลักษณะปีก : มดวรรณะสืบพันธุ์มีปีกแบบ membrane (บางใส)

ลักษณะปาก : แบบกัดกิน  (chewing  type) 

ลักษณะขา : แบบขาเดิน (walking leg)

ลักษณะทั่วไป : ตัวเต็มวัยมีความยาวลำตัว 1.5 – 2.0 mm. มีสีเหลืองจนถึงสีน้ำตาลอ่อนหรือสีแดงสว่างใส ท้องมีสีเข้มเกือบดำ ตาเล็ก ส่วนอกยาวแคบเห็นเส้นแบ่งอกปล้องที่สองและอกปล้องที่สาม (meso-metanotalsuture) ชัดเจน มี pedicel 2 ปุ่ม รูปไข่ มีขนปกคลุมทั่วร่างกาย

พฤติกรรม : มดละเอียดมีพฤติกรรมการสืบพันธุ์ คือ มดวรรณะสืบพันธุ์จะบินมาจับคู่ผสมพันธุ์ หลังจากผสมพันธุ์เสร็จ ตัวผู้ตาย จากนั้นตัวเมียเริ่มสร้างโคโลนีใหม่และวางไข่ภายใน 24 ชั่วโมงแรก

มดละเอียด มีการเจริญเติบโตแบบ complete metamorphosis ซึ่งจะประกอบไปด้วย

• ระยะไข่ (egg) : มีระยะเวลาประมาณ 8-10 วัน นางพญาวางไข่ 300-500 ฟอง
• ตัวอ่อน (larva) : มี 4 ระยะ  โดยเฉลี่ยอยู่ที่ 6-12 วัน
• ดักแด้ (pupa) : มีระยะเวลาอยู่ที่ 9-16 วัน
• ตัวเต็มวัย (adult) : มดงานมีอายุไขเฉลี่ยประมาณ 30-180 วัน ส่วนนางพญา 2-6 ปี หลังจากที่มีมดงานรุ่นใหม่เพิ่มมากขึ้น นางพญาก็สามารถวางไข่ได้มากถึง 800 ฟองต่อวัน

แหล่งอาหาร : กินอาหารได้หลากหลาย เช่น น้ำตาล น้ำหวาน ผลไม้ ซากสัตว์ เป็นต้น

แหล่งอาศัย : ชอบทำรังอยู่ใกล้แหล่งอาหาร รังสามารถแตกเป็นรังย่อย (daughter colony) จากรังใหญ่ (mother colony) ได้ ทำให้ควบคุมได้ยาก

การแพร่กระจาย : มีการแพร่กระจายอยู่ทั่วไปในแถบอินเดีย และเอเชียในเขตร้อน

วิธีการป้องกันควบคุม

• ควรทำความสะอาดพื้นอาคารอย่างสม่ำเสมอ เพื่อไม่ให้มดชนิดนี้เข้ามาภายในบ้าน
• ไม่ทำเศษอาหารหกเลอะเทอะ ถ้าหกก็ให้ทำความสะอากทันที
• ใช้แป้งเย็นไล่มด
• ใช้ชอล์กกำจัดมด เจลหยอดมด
• น้ำมะนาวช่วยไล่มดได้ น้ำมะนาวเป็นอีกกลิ่นที่มดไม่ชอบเหมือนกัน เพราะมีกรดซิตริกที่มดเกลียดมาก วิธีง่ายๆ ในการไล่มด โดยผสมน้ำมะนาว 1 ส่วน กับน้ำเปล่า 3 ส่วน แล้วนำไปใส่ในขวดสเปรย์ จากนั้นจึงนำไปฉีดพ่นไปในบริเวณที่มดเดินเป็นประจำ
• กำจัดมดคันไฟด้วยน้ำส้มควัน ไม้น้ำส้มควันไม้จะช่วยไล่มดให้หนีไปอยู่ที่อื่น โดยวิธีนี้เหมาะสำหรับไล่มดที่มาทำรังอยู่ใกล้กับต้นไม้หากคุณปลูกพืชผักต่าง ๆ แล้วเห็นมดมาทำรังอยู่ ใช้วิธีนี้จัดการได้

เอกสารอ้างอิง

Eiseman, Charley, Noah Charney, and John Carlson. Tracks & Sign of Insects & Other Invertebrates: Guide to North American Species. Mechanicsburg, PA:Stackpole, 2010. Print.

Evans, Arthur V. National Wildlife Federation Field Guide to Insects and Spiders & Related Species of North America. New York: Sterling Pub., 2007. Print.           

Resh, Vincent H., and Ring T. Cardé. Encyclopedia of Insects. Amsterdam: Academic, 2003. Print.

J. P. EdwardsJ and Chambers.1984. Identification and source of a queen-specific chemical in the pharaoh's ant,Monomorium pharaonis (L.). J. of Chemical Ecology. Volume 10. 12: 1731–1747

Bharti, H., Sharma, Y.P., Kaur, A. 2009. Seasonal patterns of ants (Hymenoptera: Formicidae) in Punjab Shivalik. Halteres 1: 36-47.

Bingham, C. T. 1903. The fauna of British India, including Ceylon and Burma. Hymenoptera, Vol. II. Ants and Cuckoo-wasps. London: Taylor and Francis, 506 pp. (page 205, Raised to species)

...................................................................................................... 

*** สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม *** 

Tel : 02-374-7118-9, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995
e-mail : customercare@unicorgroup.com
website : www.unicorgroup.com