มอดสมุนไพร STEGOBIUM PANICEUM

• ชื่อสามัญ : Drugstore beetle
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Stegobium paniceum (L.)
• Family : Anobiidae
• Order : Coleoptera

ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีววิทยา

ลักษณะหนวด : แบบฟันเลื้อย (serrate) 

ลักษณะปีก : มีปีกคู่หน้าเป็นแบบแข็ง (Elytra) ปีกคู่หลังเป็นแบบ membrane ลักษณะบางใส

ลักษณะปาก : แบบกัดกิน (chewing type)

ลักษณะขา : แบบขาเดิน (walking leg)

ลักษณะทั่วไป : ตัวเต็มวัยมีลักษณะคล้ายมอดยาสูบมาก แต่มีขนาดใหญ่กว่ามอดยาสูบเล็กน้อย มีขนาดลำตัวประมาณ  2 – 3 mm. ลักษณะที่แตกต่างจากมอดยาสูบคือ ปลายหนวดของมอดสมุนไพร มี 3 ปล้อง ปล้องสุดท้ายมีขนาดใหญ่กว่าปล้องอื่นๆ มีขนปกคลุมตามลำตัว  ส่วนหัวและอกปล้องแรกงองุ้มลงด้านล่าง ในส่วนของอก (thorax) เรียบไม่มีหยัก ปีกคู่หน้ามีลักษณะเป็นหลุม (puncture) เรียงเป็นเส้นตรงไปตามแนวยาวปีกเห็นได้ชัดเจน ปีกมีสีน้ำตาลคลุมท้องมิด ด้านบนปีกมีขนขนาดเล็กปกคลุมอยู่  ส่วนของปล้องท้องด้านล่างมีทั้งหมด 5 ปล้อง 

มอดสมุนไพร มีการเจริญเติบโตแบบ complete metamorphosis ซึ่งจะประกอบไปด้วย

• ระยะไข่ (egg) : มีระยะเวลา 3-7 วัน ไข่มีสีขาว ตัวเมียวางไข่ประมาณ 75 ฟอง
• ตัวอ่อน (larva) : มีระยะเวลา 21-30 วัน หนอนมีสีเหลือง ลำตัวโค้งงอ
• ดักแด้ (pupa) : มีระยะเวลา 3-7 วัน
• ตัวเต็มวัย (adult) : มีอายุไขเฉลี่ย 13-65 วัน วงจรชีวิตตั้งแต่ระยะไข่ถึงตัวเต็มวัยประมาณ 40 วัน

แหล่งอาหาร : สินค้าที่ผ่านการแปรรูป อาทิเช่น ช็อกโกแลต ขนมปังกรอบ เป็นต้น นอกจากนี้ยังพบในสมุนไพรและเครื่องเทศแห้ง เช่น พริกแห้ง เป็นต้น และสามารถเข้าทำลายสินค้าที่มีราคาแพงได้ เช่น โกโก้ 

ลักษณะการทำลาย : ตัวเต็มวัยสามารถเข้าทำลายโดยการกัดเจาะเข้าไป หรือมุดเข้าไปตามช่อง รวมถึงตามรอยแตก ของภาชนะบรรจุ เช่น กล่องที่ทำด้วยไม้ เพื่อเข้าไปวางไข่ เมื่อตัวหนอนฟักออกจากไข่ แล้วจึงเข้าไปกัดกินอาหารที่อยู่ภายในบรรจุภัณฑ์  ทำให้อาหารที่บรรจุอยู่ภายในถูกกัดกินเป็นรูพรุน ไปทั่วผลิตภัณฑ์ โดยเราจะสามารถพบซากของปลอกดักแด้

การแพร่กระจาย : แพร่กระจายทั่วโลก โดยเฉพาะในเขตร้อน